2017 Omstreden werkplan overgedragen

Gemeenten krijgen binnenkort zelf de volledige regie om bijstandsgerechtigden op tijdelijke banen te plaatsen. De bedenkers van deze constructie doen een stap terug.

Het bedrijf Flextensie draagt haar concept – waarmee bijstandsgerechtigden voor 2 euro per uur bovenop hun uitkering tijdelijk kunnen werken – over aan de Nederlandse Vereniging van Sociale Innovatie (NVSI) waar veel gemeenten lid van zijn. Op de werkwijze van Flextensie kwam eind vorig jaar hevige kritiek van Kamerleden, arbeidsjuristen, de bijstandsbond en FNV.

 Critici menen dat er sprake is van verdringing op de arbeidsmarkt. Een werkgever betaalt tenminste 12,30 euro voor de uitkeringsgerechtigde, maar heeft verder geen enkele verantwoordelijkheid. Hij doet geen administratie en hoeft niet door te betalen bij ziekte. Hij kan ook elk moment dat hij wil van de werknemer af. Flextensie verdeelt de inkomsten met de gemeente.

Het concept sloeg aan. Binnen twee jaar tijd gingen vijftig gemeenten met Flextensie in zee. Met name uitzendbureaus gebruiken deze constructie veel. “Mensen in de bijstand zijn lastig inzetbaar op tijdelijke klussen omdat hun uitkering dan wordt stopgezet of gekort”, legt een woordvoerder van ABU uit, de branchevereniging van uitzendbureaus. “Dat is jammer want uitzendwerk helpt bij het opdoen van werkervaring. Door met behoud van uitkering aan de slag te gaan, kunnen ze weer in het arbeidsritme komen.”

Ook grote landelijke bedrijven klopten bij Flextensie aan met de vraag of ze mensen hadden die tijdelijk fulltime beschikbaar zijn voor werk in het magazijn of als schoonmaker. Zo had budgetketen Action uit Zwaagdijk vorig jaar 24 bijstandsgerechtigden onder de Flextensie-voorwaarden op de werkvloer.

Gemeenten beslissen

Martine van Ommeren, een van de drie eigenaren van Flextensie, wil niet hardop uitspreken of in zulke gevallen nog sprake is van tijdelijke drukte, of dat het gaat over structureel werk dat door bijstandsgerechtigden wordt gedaan. “Ik ga wel bij Action kijken”, vertelt Van Ommeren.

“Wij hebben allerlei maatregelen genomen om verdringing uit te sluiten. Zo mag het maximaal zes maanden duren. En bij fulltime werk drie maanden. Wij houden nu nog een vinger aan de pols, want het is niet de bedoeling dat de ene na de andere bijstandsgerechtigde ergens drie maanden werkt. Maar het is de gemeente die de afweging maakt.”

De rol van de gemeente is cruciaal in het wel of niet goed functioneren van het Flextensie-concept, zegt Van Ommeren.

“Als een bol.com of een PostNL om honderd man vraagt in december, moet de gemeente kijken voor wie het werk in een postsorteercentrum relevant en passend kan zijn. Dat zullen in de praktijk misschien acht mensen zijn.”

Voordelen

Vreest Van Ommeren dat er in de toekomst wel misbruik van wordt gemaakt? Over dat antwoord denkt ze even na, en dan volgt een nadrukkelijk nee. “Het instrument is bedoeld voor mensen die al heel lang in de bijstand zitten en geen kans krijgen op de arbeidsmarkt.” En ja, voor werkgevers kent deze constructie voordelen. “Maar als er geen opstap wordt geboden, komt deze groep nooit uit de bijstand.”

Dat Flextensie nu de regie uit handen geeft, ziet Van Ommeren als ‘een noodzakelijke stap’ omdat reïntegratie in het publieke domein hoort, vindt zij. Ze wil niet dat andere private partijen deze bemiddelende rol op zich gaan nemen en ze wil ook niet haar bedrijf verder uitbreiden en zelf blijven controleren hoe het instrument wordt ingezet.

“Nu houden gemeenten zich nog aan onze ethische grenzen. Maar ik wil mijn rol niet overdrijven. Uiteindelijk moeten gemeenten met elkaar de kaders stellen.”

Bron: https://www.trouw.nl/home/omstreden-werkplan-overgedragen~a4bb3807/